Thị trường dầu ăn: phì nhiêu nhưng không dễ ăn

Lợi nhuận sau thuế của Cái Lân và Tường An (ĐVT: tỉ đồng) Ngày 25/7 tới đây, TCty Công nghiệp Dầu thực vật VN – Vocarimex sẽ thực hiện IPO với việc đấu giá công khai 31,1% cổ phần lần đầu ra công chúng. Đây là đợt IPO dành được khá nhiều sự quan tâm vì Vocarimex đang nắm giữ các Cty con và kết liên với tổng thị phần trong ngành dầu ăn khoảng hơn 70%. Cùng họ đọ nhau Theo Euromonitor đánh giá, dầu ăn ước tính tăng khoảng 7% về sản lượng và khoảng 12% về giá trị trong năm 2013. Thị trường dầu ăn VN hiện có khá nhiều DN tham dự nhưng chỉ Cái Lân và Tường An là có thị phần đáng kể. Theo số liệu được Cty chứng khoán HSC trích dẫn, hiện Cái Lân đứng đầu 37,3% thị phần, Tường An đứng thứ 2 với 22,8% thị phần. Hiện Vocarimex nắm cổ phần chi phối (51%) đối với Dầu ăn Tường An, 27% cổ phần của Dầu thực vật Tân Bình (Nakydaco), 32% cổ phần của Dầu thực vật Cái Lân và 49% cổ phần của Golden Hope Nhà Bè. Ban bố trong tài liệu họp đại hội cổ đông thường niên năm 2014 vừa được tổ chức vào ngày 26/4 vừa qua, kết quả đạt được năm 2013 của Cty CP Dầu thực vật Tường An khá khả quan khi cả doanh thu và lợi Diệt kiến nhuận sau thuế (LNST) đều tăng lần lượt là 6,4% và 3,2% so với năm 2012. Dù rằng nhận định năm 2014 vẫn còn khó khăn khi sức mua chưa được cải thiện nhiều, phân khúc dùng sản nhân phẩm thấp vẫn chiếm đa số, nhưng kế hoạch năm 2014, Tường An vẫn đặt ra lộ trình đạt 150 ngàn tấn sản phẩm tiêu thụ, bằng 91% so với năm 2013, doanh thu đạt 4.100 tỷ đồng, bằng 95,5% và LNST đạt 50 tỷ đồng, bằng 76%. Thị trường dầu ăn VN hiện có khá nhiều DN tham gia nhưng chỉ Cái Lân và Tường An là có thị phần đáng kể. Để thực hành kế hoạch này, năm 2014, Tường An cũng lên kế hoạch khai triển thực hành các hạng mục đầu tư tại nhà máy dầu Vinh, khẩn hoang hiệu quả công suất ở các nhà máy, đặc biệt là nhà máy dầu Phú Mỹ. Còn Vocarimex, năm 2013 doanh thu của Cty đạt 24.000 tỷ đồng, bình quân 3 năm (2011 - 2013) tăng 11,4%/năm. Kết quả này là nhờ Cty đầu tư hệ thống máy móc, thiết bị hiện đại với quy mô sinh sản dầu thực vật tinh chế đạt gần 1 triệu tấn/năm, đủ đáp ứng nhu hố tiêu thụ trong nước và xuất khẩu đến năm 2015. Kế hoạch năm 2014, Cty sẽ đầu tư 600 tỷ đồng để bổ sung thêm thiết bị, máy móc cho các nhà máy hiện giờ là Nhà máy Dầu thực vật Vocarimex, Dầu Hiệp Phước, Dầu Quảng Ninh nhằm phá hoang tối đa công suất của các nhà máy này. Đến cuối năm 2014, tổng tham khảo công suất tinh luyện đạt 1,1 triệu tấn/năm. Bên cạnh đó, Vocarimex xây dựng nhà máy tại khu kinh tế Nghi Sơn tỉnh Thanh Hóa với công suất 495.000 tấn/năm, tổng mức đầu tư 1.500 tỷ đồng. Dư địa tăng trưởng cao, tỷ suất lợi nhuận thấp Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, mức tiêu thụ dầu ăn bình quân để đảm bảo sức khỏe là 13,5kg/người/năm, trong khi đó, ở VN con số này mới chỉ mới đạt 7kg/người/năm, dư địa tăng trưởng còn rất lớn. Euromonitor ước lượng, tiêu thụ dầu thực vật trên đầu người tại VN năm 2015 được dự báo sẽ tăng lên mức 14,5kg/người/năm. Tức thị dư địa tăng trưởng còn rất lớn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, tỷ suất lợi nhuận của ngành này không cao so với các ngành sản xuất thực phẩm nói chung. Đơn cử, tỷ suất lợi nhuận gộp của Tường An và Nakydaco năm 2013 lần lượt là 9,7% và 5,8% so với con số bình quân 23,4 % của ngành sản xuất thực phẩm nói chung. Riêng Vocarimex, tỷ suất lợi nhuận gộp chỉ xoay quanh 3,2 – 3,5%. Nguyên cớ chính được cho là do biến động giá của nguồn vật liệu nhập cảng, bên cạnh lý do vì doanh thu ngành dầu rất bấp bênh do cạnh tranh gay gắt, mức tiêu thụ dầu ăn lại giảm xuống do khuynh hướng người tiêu dùng hạn chế đồ chiên. Phương Quyên