Hợp đồng bảo hiểm: đọc kỹ trước khi… ký

Bảo hiểm liên quan đến sức khỏe hiện đang là vấn đề "nhạy cảm" với nhiều công ty bảo hiểm Khách hàng ph ả i ch ị u trách nhi ệ m v ề l ờ i khai Chị Nguyễn Thị N. (Hà Nội), sau khi vào Viện K (Bộ Y tế) khám bệnh, biết mình bị ung thư đã cấp mua bảo hiểm nhân thọ của Công ty X. Và khi điền vào hồ sơ đề nghị bảo hiểm chị này đã “quên” không điền bệnh án đã có. Gần một năm sau khi tham gia bảo hiểm nhân thọ, chị N. Bị tử vong với nguyên nhân ung thư cổ tử cung. Sau khi tiến hành điều tra cái chết bất ngờ của chị N, Công ty X. Mới biết chị này đã không chân thực và có dụng ý ăn gian khi khai báo trong hồ sơ đề nghị bảo hiểm. Công ty bảo hiểm E. Cũng dính một vụ tương tự, khi khách hàng T. Ký hiệp đồng bảo hiểm với mệnh giá 500 triệu đồng mà “quên” không ghi bệnh án ung thư trong hồ sơ yêu cầu bảo hiểm. Khi rủi ro xảy ra, Công ty bảo hiểm E. Từ chối bồi thường vì khách hàng đã “vi phạm trách nhiệm cung cấp thông tin chân thực như quy định của hợp đồng bảo hiểm”. Đó cũng là lúc tranh chấp nổ ra giữa người thân khách hàng và công ty bảo hiểm. Đại diện một công ty bảo hiểm nhân thọ cho biết, hầu như tháng nào, Công ty cũng phải xử lý những vụ tranh chấp kiểu này. Hầu hết những vụ việc như vậy, nếu chiểu theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm thì khách hàng sai. Nhưng, tùy từng trường hợp mà Công ty có cách giải quyết khác nhau sao cho hợp tình hợp lý. Bảo hiểm can hệ đến lĩnh vực sức khỏe hiện đang là vấn đề “nhạy cảm” đối với nhiều công ty bảo hiểm, bởi số vụ trục lợi can hệ đến vấn đề này càng ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, với hai trường hợp cụ thể trên, khoan hãy bàn đến chuyện có hay không việc khách hàng cố tình không khai báo đúng để trục lợi bảo hiểm, mà chỉ xét ở khía cạnh có thể những khách trên không hiểu hết ý nghĩa của việc phải khai báo chân thực khi đặt bút ký vào giao kèo bảo hiểm, dù các công ty bảo hiểm nhân thọ vẫn thẳng tính khuyến cáo và đề nghị khách hàng phải đọc thật kỹ hợp đồng bảo hiểm trước khi đặt bút ký. Trở lại vấn đề khách hàng khi mua bảo hiểm kê khai bệnh tật không đúng so với thực trạng dẫn đến việc khi có rủi ro xảy ra sức ty bảo hiểm từ chối bồi hoàn, nhiều trường hợp khách hàng đã khiếu nại rằng việc cung cấp thông tin sơ bộ là của khách hàng, còn việc kiểm chứng thông báo là của công ty bảo hiểm. Nhưng tìm hiểu kỹ trong Luật Kinh doanh bảo hiểm và các văn bản chỉ dẫn thi hành Luật, không có quy định nào yêu cầu công ty bảo hiểm phải tổ chức khám sức khỏe cho khách hàng trước khi hài lòng bảo hiểm. Trên thực tế, các công ty bảo hiểm có thể yêu cầu khách hàng rà sức khỏe trước khi phát hành hiệp đồng. Việc khám sức khỏe có chính xác hay không còn tùy thuộc vào việc kê khai đầy đủ và chân thực về tình trạng sức khỏe của người được bảo hiểm. Vì thế, nguyên tắc tuyệt đối chân thực trong khai báo thông báo sức khỏe của người được bảo hiểm được đặt lên hàng đầu. Đây là cơ sở pháp lý để hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực… Ch ư a rõ, ph ả i h ỏ i Ông Phùng Đắc Lộc, Tổng thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam từng nhiều lần khuyến cáo người mua bảo hiểm cần xem xét rất kỹ các quy định trong hiệp đồng. Theo ông Lộc, trước khi mua bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm được doanh nghiệp bảo hiểm đưa cho giấy đề nghị bảo hiểm để khách hàng điền nội dung (như tên, tuổi, địa chỉ, đề nghị bảo hiểm…), giấy này cũng ghi rõ sau khi đọc rõ các quy tắc, điều khoản bảo hiểm ưng tham dự bảo hiểm. Như vậy, vô tình người dự bảo hiểm đã bằng lòng ắt lề luật, điều khoản mà doanh nghiệp bảo hiểm ban hành. Những vấn đề mà người dự bảo hiểm chưa rõ thì có thể hỏi người tham mưu viên và thắt người tham vấn phải đáp. Điều này đã được quy định trong Luật kinh dinh bảo hiểm. Nếu tranh chấp xảy ra, người mua bảo hiểm không thể vin cớ là người tham vấn không giảng giải thấu triệt hoặc tham vấn sai. Các chuyên gia bảo hiểm cho rằng, cùng với thời gian, những khó khăn phổ biến là sự hiểu biết của người dân về nguyên tắc bảo hiểm chưa cao, dẫn đến những thắc mắc, khiếu kiện không đáng có sẽ dần mất đi. Thực tế, sau hơn một thập kỷ phát triển và dù đang gặp rất nhiều khó khăn cả về khách quan (tình hình kinh tế suy thoái) và chủ quan (tình trạng gian lận, trục lợi trong bảo hiểm đang gia tăng về số lượng, mánh khoé càng lúc càng tinh vi và phức tạp, với tổng số vụ trục lợi bảo hiểm trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ được phát hiện trong tuổi 2007 – 2011 là 40.731 vụ, tổng số tiền trục lợi là 261,8 tỷ đồng – theo thưa của Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính), nhưng trong bức tranh toàn cảnh về thị trường bảo hiểm, gam màu sáng vẫn là chủ đạo. Thị trường bảo hiểm Việt Nam những năm qua vẫn duy trì đà tăng trưởng, tổng doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường năm 2013 ước đạt 47.074 tỷ đồng, tăng 14% so với năm 2012. Trong đó, doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt 23.359 tỷ đồng, tăng 6,6%; doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ ước đạt 22.648 tỷ đồng, tăng 23,1%. Điều này chứng tỏ số lượng khách hàng tin cẩn vào ngành bảo hiểm nhân thọ ngày một gia tăng. Các doanh nghiệp bảo hiểm cũng đã hoàn tất trọng trách của mình với những khách hàng không may gặp rủi ro, với tổng số tiền thực bồi thường và trả tiền bảo hiểm ước khoảng 18.814 tỷ đồng, trong đó, các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt 10.719 tỷ đồng, các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ ước đạt 8.095 tỷ đồng (số liệu của Cục quản lý và giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính). Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng, để tránh những hiểu nhầm không đáng có, khách hàng bảo hiểm cần được tham vấn viên/đại lý bảo hiểm giảng giải kỹ càng… Bởi với hợp đồng bảo hiểm, đặc biệt là hiệp đồng bảo hiểm nhân thọ có các điều khoản, quy định rất phức tạp, người mua bảo hiểm không dễ dàng hiểu được tất tật các điều khoản. Mặc dù, công ty bảo hiểm nào cũng có bộ phận tham mưu thêm cho khách hàng trong thời kì 21 ngày tự do xem xét, nhưng thực tế, vai trò của người tham mưu trước tiên vẫn là quan yếu nhất. Nên chi, vấn đề đặt ra cho các công ty bảo hiểm chính là việc đào tạo, nâng cao trình độ cũng như đạo đức nghề nghiệp cho các tư vấn viên/đại lý bảo hiểm khi tham vấn cho khách hàng. Bài viết này nằm trong Đặc san Toàn cảnh Bảo hiểm Việt Nam 2014 với chủ đề "Chọn lối đi riêng" , xuất bản ngày 30/5/2014 bởi Báo Đầu tư Chứng khoán - Báo Đầu tư. Trong thời kì tới, tinnhanhchungkhoan.Vn sẽ lần lượt đăng tải các bài viết trong Đặc san. Bạn đọc có thể vui lòng theo dõi các bài viết tại đây . Gia An